Proje Sahibi: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
Proje Koordinatörü: Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü
Proje Yürütücüleri:
İl Koordinatörü: Murat ÇELEBİ (Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü)
İlçe Koordinatörü: Hayri ERDOĞAN (Tarsus İlçe Müdürü)
Projenin Amacı: Doğu Akdeniz Bölgesi (Mersin, Adana, Osmaniye, Hatay) turunçgil alanlarında Akdeniz Meyve Sineği ile mücadelede biyoteknik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması ve toplu mücadele yapılarak zararlının kontrol altında tutulması
Projenin Önemi: Akdeniz Meyve Sineği yaş meyve üretimi ve ticaretini olumsuz etkileyen en önemli zararlı konumundadır. Ülkemizde ve İlimizde son yıllarda artan Akdeniz Meyve Sineği populasyonu gerek meydana getirdiği doğrudan ekonomik kayıp gerekse de ihracatta alınan geri bildirimler nedeniyle sektörü zor durumda bırakmaktadır. Birçok ülke Akdeniz Meyve Sineği zararlısı nedeniyle ya ülkemizden ürün almamakta ya da ek tedbirler koyarak ihracat kısıtlaması getirmektedir. Akdeniz Meyve Sineği ihracatta toleransı sıfır olan bir zararlıdır. Tek bir meyvenin dahi bulaşık olması durumunda gönderilen ürünler ülkemize iade edilmektedir.
Akdeniz Meyve Sineği, mücadelesi en zor olan zararlıların başında gelmektedir. Bunun nedenleri:
- Konukçu dizisinin çok geniş olması: Akdeniz Meyve Sineği hemen hemen tüm meyveler dahil olmak üzere 192 bitki türünde zarar yapmaktadır.
- Hemen hemen yıl boyu aktif olması: Ekolojik koşullar ve uygun konukçuların varlığı nedeniyle aralık-mart ayları arası hariç zararlı aktif durumdadır. Kışı yere dökülmüş meyveler içerisinde larva veya toprakta pupa olarak geçirmekte, hava sıcaklığı 16°C'nin üzerine çıktığında zararına başlamaktadır.
- Toplu mücadele yapılması gerekmesi: Akdeniz Meyve Sineği ile mücadelenin tek başına yapılması zararlıyı kontrol edememekte, mücadele yapılmayan alanlardan yeni bulaşmalar meydana gelmektedir. Bu nedenle Akdeniz Meyve Sineği ile mücadelenin toplu yapılması büyük önem taşımaktadır.
- Kimyasal mücadelesinin zor olması: Bu zararlıya karşı kimyasal mücadelede kısmi yem dal ilaçlaması yapılmaktadır. Bu yöntemle meyveler vuruk olgunluğuna geldikten sonra hasada kadar 7-10 günde bir ilaçlama yapılması gerekmektedir. Bu durumda ilaçlama sayısı 3-15 arasında olabilmektedir.
- Kültürel mücadele yapılması gereklidir: Akdeniz meyve sineği kışı çoğunlukla hasat edilmeyip dalda kalan veya yere dökülen meyvelerin içerisinde geçirmektedir. Bu nedenle hasat sonunda mutlaka bu meyvelerin toplanıp yok edilmesi gerekmektedir.
Bu projenin en büyük önemi turunçgillerde biyoteknik ve toplu mücadelenin yaygınlaştırılarak ihracata gönderilen ürün miktarımızın artırılması, ihracattan geri dönüşlerin önlenmesi, kimyasal mücadele yerine tuzak kullanımı ile insan sağlığı ve çevrenin korunması, yeni pazarlara ürün gönderilerek ürün fiyatlarının ve üretici gelirinin artırılmasıdır.
Proje Faaliyeti: Proje kapsamında 2017 yılında 1-10 dekar arasında turunçgil bahçesi olan küçük ölçekli üreticilerimize 6.100 adet Akdeniz Meyve Sineği tuzağı dağıtılacaktır. Mücadele için 1 dekar alana 4 adet tuzak asılmaktadır. Projenin uygulama alanı 1.525 dekardır. Dağıtılan tuzakların toplam maliyeti 152.500 TL'dir (1 adet tuzak: 25 TL/adet). Tuzak asılan alanlarda İl ve İlçe Müdürlüğümüz teknik personelleri tarafından düzenli kontroller yapılacaktır. Hasat sonunda bulaşık meyve sayımları yapılarak projenin başarısı ölçülecektir. Yapılacak eğitim çalışmaları ile proje kazanımları üreticilere anlatılacak ve Akdeniz Meyve Sineği ile mücadelede biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
2016 yılında yine Tarsus ilçemizde 4.500 adet tuzak dağıtılmış, proje 1.125 dekar alanda uygulanmıştır. 2016 yılında uygulama yapılan alanlarda yapılan incelemelerde bulaşık meyve oranı % 1'in altında (%0,03 olarak) gerçekleşmiştir.
NOT: Turunçgillerde biyoteknik mücadele yapan üreticilerimize 2016 yılında Bakanlığımız tarafından 35 TL/da destek verilmektedir. 2017 yılında bu miktarın artması beklenmektedir.